„Jak większość wybitnych artystów, przerósł swoją epokę” film o Jerzym Nowosielskim w sokólskiej "Lirze"

Wczorajszego wieczora, Bractwo Cerkiewne św. Spirydona wraz z Sokólskim Ośrodkiem Kultur zorganizowało w kawiarni „Lira” w Sokółce projekcję filmu pt. "Śladami mistrzów. Nowosielski na Podlasiu". Pokazowi dokumentu towarzyszyła wystawa fotograficzna, przedstawiająca fragmenty realizacji Jerzego Nowosielskiego z podlaskich świątyń.

- Nasz projekt składa się z dwóch głównych elementów. Jednym z nich jest film o profesorze Nowosielskim, drugim - wystawa zdjęć jego prac, które są tu na naszym Podlasiu - mówił przed projekcją jeden ze współtwórców obrazu Stefan Parchanowicz. - W filmie przedstawiamy pokrótce życiorys profesora  oraz omawiamy - już bardziej szczegółowo, jego prace, które wykonał na Podlasiu. Nowosielski pracował zazwyczaj w swoim rodzinnym Krakowie, a zakres jego twórczości jest ogromny, w filmie pokazujemy odrobinę tego Krakowa, niemniej skupiamy się właśnie na Podlasiu - kontynuował . 

Zachowało się nie wiele realizacji profesora Nowosielskiego. Niektóre zostały zamalowane, inne spłonęły . Nieliczne zostały zrekonstruowane. 

- Wraz z pomysłodawcą, autorem i reżyserem tego filmu Piotrem Łozowikiem jesteśmy zgodni, iż jak większość mistrzów, jak większość wybitnych artystów, Nowosielski przerósł swoją epokę.  Urodził się troszkę za wcześnie i trochę za wcześnie tworzył, ponieważ w latach kiedy działał, a były to lata 50-te i 60-te, jego sztuka była zupełnie niezrozumiała. Myślę, że gdyby tworzył obecnie, gdyby żył teraz, jego prace byłyby w wielu miejscach w całej Polsce. Uważam, że został niedoceniony za życia teraz w rocznicę jego urodzin doceniamy jego sztukę - mówił w późniejszej rozmowie Stefan Parchanowicz.

Zdjęcia do wystawy wykonał Cezary Fabiszewski, zaś większość zdjęć do filmu wspomniany Stefan Parchanowicz. Producentem wykonawczym  domumentu oraz wystawy jest  Stowarzyszenie Orthnet przy wsparciu finansowym Narodowego Centrum Kultury oraz Gminy Gródek, Miasta Hajnówka i Miasta Bielsk Podlaski. Partnerami projektu są: cerkiew.pl, Orthphoto.net, a także 3FORM i Książnica Podlaska.

Zgromadzeni w Lirze widzowie, po projekcji mieli okazję przyjrzeć się z bliska twórczości Jerzego Nowosielskiego i porównać ją do widywanych na co dzień ikon fresków i innych prac o charakterze sakralnym. 

Oprócz Sokółki, film i wystawa odwiedziły, bądź w najbliższej przyszłości odwiedzą m.in.: Białystok, Bielsk Podlaski, Gródek, Orli, Hajnówce i Choroszczy.

„Jerzy Nowosielski to nie tylko jeden z najciekawszych polskich malarzy współczesnych, rysownik, scenograf, autor wielu prac teoretycznych o ikonie i malarstwie, ale też wybitny myśliciel i teolog prawosławny. Dekorując ściany wielu kościołów i cerkwi, jest Jerzy Nowosielski jednym z bardzo niewielu, jeśli nie jedynym Artystą współczesnym, który pozostawił po sobie dzieła monumentalne i zarazem głęboko religijne. Artysta urodził się w dwunarodowej, ukraińsko-niemieckiej rodzinie dwuwyznaniowej co miało ogromny wpływ na całe jego dalsze życie, twórczość, tożsamość narodową i religijną. Od 1951 roku współpracował z Cerkwią Prawosławną, od 1956 z Kościołem Rzymsko-Katolickim, od 1968 z Cerkwią Grecko-Katolicką w Polsce. Do około połowy lat 1950-tych uważał się za ateistę, lecz przeżył proces nawrócenia religijnego w latach 1954–1958. Od lat 60-tych publicznie określał się jako prawosławny. W latach 1962–1993 pracował w ASP jako etatowy nauczyciel akademicki. Tytuł naukowy profesora zwyczajnego otrzymał w 1985 roku. W 1996 roku wspólnie z żoną Zofią założył Fundację Nowosielskich, której celem jest wspieranie wybitnych osiągnięć kultury polskiej poprzez przyznawanie stypendiów i dorocznych nagród. W 2000 roku został uhonorowany tytułem doctora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego (…) był też laureatem wielu innych nagród” - czytamy na portalu www.personalart.pl

W lutym br. mieszkańcy Sokółki mogli obejrzeć inny film w reżyserii Piotra Łozowika  pt. "Bogurodzica. Szlakiem podlaskich ikon". Obraz będzie ponownie gościł na naszym terenie. W najbliższą niedzielę 19 listopada będzie go można obejrzeć w świetlicy OSP w Jacznie. Początek projekcji ok. godz. 17.

 

Adam Matyszczyk