Wigilia święta Narodzenia Pańskiego

"Dziś w naszych świątyniach i domach rozbrzmiewają radosne pieśni: przepiękne hymny cerkiewne i kolędy. Niektóre z nich napisane były jeszcze w starożytności, inne w VIII wieku i później, a kolędy nawet współcześnie. Wszystkim tym śpiewanym utworom towarzyszy ogromna radość, mówią one bowiem o Synu Bożym, który stał się człowiekiem ze względu na nas, by nas wybawić z niewoli grzechu i uczynić bogami z łaski" - brzmi fragment tegorocznego Bożonarodzeniowego Orędzia Jego Ekscelencji Najprzewielebniejszego Jakuba - Arcybiskupa Białostockiego i Gdańskiego.

Zasiądziemy dziś do wieczerzy wigilijnej - posiłku uroczystego acz nie wystawnego. Starsi i młodsi spotkamy się przy stole hojnie obdarowanym płodami ziemi, ale nie suto zastawionym. Po modlitwie i wspólnym podzieleniu się prosforą, gromadząc się wielopokoleniowo, spożyjemy posiłek wypełniony tradycjami, ale wciąż postny. Wigilia bowiem to jeszcze nie święto, to ostatnie chwile przygotowania na radosną nowinę o wcieleniu Syna Bożego. Kulminacyjnym momentem nadchodzącego czasu jest uroczyste nocne nabożeństwo. Oczekujemy nań, wspólnie śpiewając kolędy. W cerkwi nie zobaczymy żłóbka jak to jest w kościele rzymskokatolickim, tylko ikonę Narodzenia Pańskiego - umieszczoną pośrodku świątyni, pośród pięknie udekorowanych choinek. Pokłonimy się jej z szacunkiem i ucałujemy, kłaniając się tym samym i adorując Nowonarodzonego - jak niegdyś pastuszkowie i przybysze podążający za betlejemską gwiazdą. Postawimy świeczkę za siebie, żonę, dzieci. Zapalimy też płomień modlitwy za tych, którzy odeszli - za rodziców, dziadków, bliskich, wierząc, że są teraz z nami. Celebrowane tej nocy wielkie powieczerze, jutrznia oraz uroczysta - sprawowana w białych szatach Boska Liturgia, podkreślają światłość, jaka zajaśniała w Betlejem i w istocie rozpoczynają świąteczny czas. Wróciwszy do domów podzielimy się tą cudowną nowiną z bliskimi, ruszając w podróż zawieziemy ją znajomym, a melodycznie sławiąc imię Zbawiciela, przekażemy wszem wobec. Tak - według kalendarza juliańskiego, radośnie świętować będziemy Narodzenie Chrystusa.

W tradycji cerkiewnej święto Narodzenia Pańskiego poprzedzone jest postem. Wiele wieków czekano na przyjście Mesjasza, nam tradycja każe poczekać tylko 40 dni. Nie pustych dni, a takich, które powinny nas przygotować na spotkanie z Bogoczłowiekiem. Przygotować tak, byśmy czyli sens tego święta, jego istotę i znaczenie dla życia naszych przodków - od przeszło 2 tysięcy lat. Przygotować tak, by wigilijna wieczerza nie była tylko bardziej uroczystą kolacją, a późniejsze świętowanie nie przybrało charakteru "urodzin z prezentami". Jeśli tak się stanie, to święta nie będą się znacząco różniły od każdego innego dnia. Przygotowujemy się zatem - pokornie według nauki Cerkwi i uczciwie według własnego sumienia, by dzisiejszej nocy nie być tylko obserwatorami lecz jako świadkowie duchowo przenieść się do Betlejem i uczestniczyć w tym wielkim wydarzeniu.

Życząc życia z Bogiem w sercu, zdrowia i miłości, szacunku i wzajemnego zrozumienia, radości z małych i wielkich osiągnięć oraz miłych rodzinnych świąt, raz jeszcze kieruję uwagę na słowa przekazane wiernym przez abp Jakuba: "Dla Boga miłe są nie ozdoby, bombki, potrawy i prezenty, ale czyste serca i troska nie o rzeczy doczesne lecz o zbawienie dusz własnych i bliskich. Ci którzy w tych dniach, uczestniczą w nabożeństwach, nie są w stanie wyobrazić, jak można spędzić święta bez liturgicznego przeżywania. Stajemy się jednak coraz częściej świadkami nowej praktyki, bowiem w wielu domach pozostała tylko zewnętrzna oprawa świąt, bez uczestnictwa w świątyni. Dla nich święta mają swą wartość tylko dlatego, że są to dni wolne od pracy, są dobrą okazją do wyjazdu i nic poza tym. W rzeczywistości jest to jak opakowanie bez zawartości, które ostatecznie znajduje swe miejsce w śmietniku, wraz z uschniętą choinką i zakurzonymi ozdobami."

 

Adam Matyszczyk